Osteochondroza

Osteochondroza to palący problem, na który cierpią ludzie na całym świecie. Jest to szeroko rozpowszechniona choroba zwyrodnieniowa kręgów i znajdujących się pomiędzy nimi krążków międzykręgowych, która występuje w różnych grupach wiekowych.

Co to jest osteochondroza

Patologia zajmuje wiodącą pozycję wśród wszystkich chorób kręgosłupa i wiąże się z postępującymi zmianami zwyrodnieniowo-dystroficznym w jednym lub większej liczbie odcinków kręgosłupa. Diagnozuje się ją u około 40% pacjentów poniżej 35. roku życia, w starszym wieku osteochondrozę stwierdza się u 9 na 10 osób.

Pomiędzy wszystkimi kręgami znajdują się krążki międzykręgowe, które pełnią funkcję amortyzatorów. Absorbują stres, który spada na kręgi podczas chodzenia i różnych aktywności fizycznych. Dyski mają różne rozmiary, w odcinku szyjnym są małe, w odcinku lędźwiowym są największe, ponieważ ten obszar przenosi maksymalne obciążenie.

Struktura krążków międzykręgowych jest taka sama w środku - galaretowate jądro miażdżyste o dużej elastyczności. Jest otoczony okrągowo włóknistym pierścieniem i płytkami końcowymi. W przypadku osteochondrozy kształt i rozmiar krążków międzykręgowych zmieniają się i zużywają się szybciej. Stwarza to warunki wstępne do rozwoju deformacji kręgów, spondylozy, przepuklin i innych chorób.

Jeśli zaburzone jest odżywianie tkanki chrzęstnej, krążki stają się cieńsze, co zmniejsza ich elastyczność, wytrzymałość i zwiększa kruchość. Zmieniają położenie, a na błonie włóknistej pojawiają się mikroskopijne pęknięcia. Nawet minimalne zmiany w krążkach międzykręgowych zaburzają ich funkcję, powodując ból o różnym nasileniu. Na tle takich zmian powstają warunki dla różnych chorób narządów wewnętrznych, ponieważ ich aktywność zależy od stanu kręgosłupa i przewodzenia impulsów wzdłuż nerwów.

Przyczyny choroby

Główny powód można nazwać sposobem poruszania się człowieka - chodzeniem w pozycji pionowej. Tylko ludzie chodzą na dwóch nogach. Najbliżsi krewni, wyższe naczelne, tylko czasami wstają, jest to pomocnicza metoda ruchu, więc nie boją się osteochondrozy. Aby osoba uniknęła choroby, konieczna jest zmiana sposobu poruszania się i przynajmniej częściowe usunięcie obciążenia pionowego z kręgosłupa. Nie będzie to jednak możliwe, jeśli ludzkość nie wypłynie w morze, nie czyniąc pływania środkiem transportu.

Ze względu na wyprostowaną postawę układ mięśniowo-szkieletowy ewoluował, ale w kierunku ochrony czaszki przed obciążeniami udarowymi. Aby chronić kręgosłup, między kręgami, sprężystymi łukami stóp, chrząstkami stawów kolanowych i 2 krzywiznami kręgosłupa znajdują się elastyczne podkładki.

U wszystkich ludzi choroba rozwija się w takim czy innym stopniu. Można to nazwać naturalnym procesem zachodzącym na tle starzenia się organizmu, jest to zapłata za wyprostowaną postawę. Można ją wykryć nawet u 20-latka, bo od 16-17 lat chodzi się na dwóch nogach, to wystarczy, aby pojawiły się pierwsze drobne oznaki osteochondrozy.

Tylko nielicznym, posiadającym doskonałą genetykę, udaje się tego uniknąć, a są to osoby, które skrupulatnie kontrolowały aktywność fizyczną, monitorowały stan kręgosłupa i od najmłodszych lat dbały o swoje zdrowie. Wcześniej czy później zmiany zanikowe rozpoczynają się w krążkach między kręgami, ale istnieje wiele przyczyn, które powodują ich wcześniejszy rozwój:

• urazy kręgosłupa;
• ciężka aktywność fizyczna;
• pasywny tryb życia;
• obecność skoliozy i innych deformacji kręgosłupa;
• niedobór witamin, minerałów;
• choroba metaboliczna;
• wrodzone anomalie kręgosłupa;
• otyłość;
• ciągły stres;
• choroby zakaźne, hormonalne.

Istnieje około 10 teorii wyjaśniających rozwój osteochondrozy: hormonalnej, naczyniowej, dziedzicznej, zakaźno-alergicznej i innych. Żadna z nich nie dostarcza kompleksowej informacji na temat zmian zachodzących w kręgosłupie, zakłada się, że wszystkie się uzupełniają.

Uważa się, że najważniejszym czynnikiem w rozwoju osteochondrozy jest ciągłe przeciążenie kręgosłupa. Zła postawa, siedzenie i chodzenie z nierównymi plecami powodują dodatkowe obciążenie aparatu mięśniowo-więzadłowego i krążków międzykręgowych. Sytuacja pogarsza się, jeśli dana osoba ma cechy strukturalne kręgu lub zaburzenia odżywiania jego tkanek.

Jak rozwija się osteochondroza?

Rozwój choroby można podzielić na 4 kolejne etapy:

1. W początkowej fazie jądro miażdżyste traci wodę, co prowadzi do pojawienia się mikropęknięć. Z reguły nie występują żadne objawy choroby.
2. Wysokość dysku zmniejsza się, co powoduje pierwsze objawy osteochondrozy. Na skutek zmian odległości pomiędzy segmentami zmniejsza się napięcie więzadeł kręgosłupa, co umożliwia przesunięcie kręgów z ich anatomicznie prawidłowego położenia. Choroba często występuje falowo, to znaczy towarzyszy jej okres remisji z brakiem objawów lub niewielkim dyskomfortem i zaostrzeniem ostrego bólu.
3. Krążek międzykręgowy ulega deformacji, jego zawartość zaczyna wystawać, czemu towarzyszą bardziej wyraźne objawy. Czasami obserwuje się artrozę i podwichnięcie kręgów. Rozwija się aseptyczne zapalenie, a tkanka otaczająca określony segment puchnie. Ból pojawia się stale, możliwe są skurcze mięśni i ograniczona mobilność.
4. Pojawienie się osteofitów. W wyniku przemieszczenia kręgów organizm włącza mechanizmy kompensacyjne i stara się przywrócić funkcję podporową i ochronną kręgosłupa, na powierzchni kręgów pojawiają się narośla kostne, osteofity. Jednocześnie rośnie również tkanka włóknista. W wyniku tych procesów 2 lub więcej kręgów łączy się ze sobą, tworząc jeden konglomerat. To zawsze prowadzi do ucisku nerwów, pojawienia się ostrych objawów neurologicznych, niedowładu, paraliżu i innych poważnych problemów.

Przytłaczająca liczba osób nie docenia powagi choroby, ignoruje objawy i nie zgłasza się do lekarza. Niestety, kwitnie wielu uzdrowicieli, którzy obiecują szybko pozbyć się problemu za pomocą różnych technik i wątpliwych ćwiczeń, nie znając wszystkich niuansów choroby. Takie metody w najlepszym przypadku nie dają rezultatów, w najgorszym powodują szybki postęp osteochondrozy i rozwój powikłań.

Objawy

Dokładne objawy zależą od części kręgosłupa, w której zachodzą procesy patologiczne, ale istnieją ogólne objawy, które istnieją poza lokalizacją. Należą do nich zaburzenia bólowe, motoryczne i sensoryczne.

Ból może być korzeniowy i mięśniowy. Pierwsza wiąże się z uciskaniem kręgosłupa na określonym poziomie. Składa się z dwóch części, czułej i motorycznej. W zależności od tego, która część zostanie uciśnięta, pojawiają się zaburzenia sensoryczne lub motoryczne.

Ból korzeniowy

Inna nazwa to nerwobóle. Uciśnięty, opuchnięty korzeń nerwowy reaguje na każdy wstrząs, co objawia się ostrym bólem przypominającym prąd elektryczny. Może strzelać od szyi do ramienia, od dolnej części pleców do nogi, taki ostry impuls nazywa się lumbago. Jeśli występuje w okolicy lędźwiowej, jest to lumbago, w szyi – szyjka macicy. Z reguły w takich momentach osoba zajmuje wymuszoną pozycję. Ból wywołuje kaszel, śmiech, kichanie, płacz i nasila każdy ruch powodujący drganie kręgosłupa.

Ból w mięśniach

Wady krążka nie zawsze uciskają korzeń; podczas ruchu mogą wpływać na pobliskie mięśnie, więzadła i powięź. W tej sytuacji ból nie będzie piekący, stanie się ciągły i bolesny, któremu towarzyszy sztywność pleców i nazywa się to mięśniowo-powięziowym. Źródłem bólu nie jest korzeń, ale mięśnie, które na każdy bodziec reagują skurczem. Jeśli czynnik drażniący będzie na nie stale oddziaływać, skurcz przekształci się w ciągły, bolesny skurcz.

Zaburzenia sensoryczne

Kiedy wrażliwa część korzenia nerwowego zostanie uciśnięta przez spazmatyczny mięsień lub wypustkę, pojawiają się różne zaburzenia wrażliwości. Może im towarzyszyć ból lub pojawić się, gdy minie. Objawiają się drętwieniem czubków palców u rąk i nóg, stóp oraz uczuciem pełzania.

Zaburzenia ruchu

Występują, gdy uszkodzona jest część ruchowa nerwu. Objawiają się osłabieniem mięśni, niedowładem lub całkowitym unieruchomieniem, paraliżem. Częściej obserwuje się to w kończynach dolnych z wypukłościami, przepukliną krążków międzykręgowych okolicy lędźwiowej, gdzie przechodzą struktury unerwiające mięśnie podudzia i stopy. Podobna sytuacja występuje w kończynach górnych przy uszkodzeniu odcinka szyjnego kręgosłupa.

W przypadku zaawansowanej osteochondrozy stopa kieruje się do wewnątrz, osoba podnosi ją wysoko, aby zrobić krok, nazywa się to stepowaniem („chodem kutasa"). Początkowo pojawia się osłabienie mięśni, osoba nie może stać na piętach i palcach, a dolna część nogi zauważalnie traci na wadze z powodu niedożywienia, a następnie zanika. Może to prowadzić do całkowitego paraliżu i niepełnosprawności. Zaburzenia ruchu są niebezpieczne, ponieważ często nie towarzyszy im ból i występują samodzielnie, dlatego ludzie nie zgłaszają się odpowiednio wcześnie do lekarzy.

W przypadku osteochondrozy mogą wystąpić zaburzenia wegetatywno-troficzne, ale rzadko. Objawiają się zimnem kończyn lub uczuciem gorąca, suchością skóry lub silnym poceniem, wypadaniem włosów i zaburzeniami odżywienia paznokci.

Osteochondroza odcinka szyjnego kręgosłupa

Kręgi tej części są bardzo ruchliwe. Przechodzą przez nią duże naczynia, przebiegają autonomiczne struktury układu nerwowego, powięź szyi, mięśnie, wiele zwojów nerwowych, dlatego objawy mogą wystąpić w szyi, głowie, obręczy barkowej i kończynach górnych. Pacjenci starają się utrzymać głowę w mniej bolesnej pozycji i obrócić całe ciało. Osteochondrozie kręgosłupa szyjnego mogą towarzyszyć:

• zawroty głowy;
• hałas, dzwonienie w uszach;
• ból głowy, zakrywający jak hełm;
• mdłości;
• uczucie pełzania;
• rozmazany obraz;
• problemy ze snem;
• zwiększona drażliwość;
• rozmazany obraz;
• drętwienie skóry ramion, barków, głowy, szyi;
• osłabienie mięśni górnej obręczy barkowej;
• zmiany ciśnienia.

Jeśli wystąpi zespół korzeniowy, w głowie i szyi pojawia się strzelający, rozdzierający ból. Kiedy na tle osteochondrozy rozwija się występ lub przepuklina międzykręgowa, może wystąpić szczypanie naczyń krwionośnych. Prowadzi to do zakłócenia dopływu krwi do mózgu, co może spowodować omdlenia, a nawet udar.

Osteochondroza okolicy klatki piersiowej

Rzadko widziany. Pacjentom dokucza ból pleców na poziomie łopatek, który może nasilać się przy głębokich oddechach. Może również wystąpić za mostkiem, co można pomylić z problemami z sercem. Jeśli zaatakowany zostanie mięsień najszerszy, silny ból pojawia się w dolnym rogu łopatki, rozprzestrzeniając się na ramię i klatkę piersiową. Kiedy zajęte są mięśnie zębate, ból pojawia się podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów nad głową, zwłaszcza podczas pchania.

Przy ucisku korzeni kręgosłupa zwiększa się ryzyko rozwoju wielu chorób narządów wewnętrznych z powodu upośledzenia unerwienia, takich jak:

• zapalenie oskrzeli, astma, zapalenie płuc;
• zaburzenia oddawania moczu, odmiedniczkowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek;
• zapalenie pęcherzyka żółciowego, żółtaczka, niestrawność;
• reakcje alergiczne itp.

Według badań uszkodzenie siódmego kręgu piersiowego przez osteochondrozę może powodować cukrzycę.

Osteochondroza okolicy lędźwiowej

Kręgi lędźwiowe są masywniejsze i szersze, ponieważ muszą wytrzymywać większe obciążenia w porównaniu do innych działów i nie mówimy tylko o własnej masie ciała. Noszenie ciężarów w rękach, na ramionach, głowie, podnoszenie ciężkich ładunków, ciężarów, które w większości trafiają również do dolnej części pleców, dlatego na tym oddziale najczęściej występuje osteochondroza i jej powikłania.

Klasycznym objawem osteochondrozy okolicy lędźwiowej jest lumbago (lumbago). Jest to ostry, silny, palący ból, który pojawia się nagle i przypomina porażenie prądem. Związane jest to z podrażnieniem receptorów nerwowych przechodzących przez tkanki dotkniętego krążka międzykręgowego. Następnie ból wywołuje początek aseptycznego zapalenia i dołącza do niego zespół mięśniowo-powięziowy.

Nieprzyjemne objawy są spowodowane ostrymi zakrętami w okolicy lędźwiowej i podnoszeniem ciężkich przedmiotów. Kiedy pojawiają się reakcje toniczne mięśni, następuje ograniczenie ruchomości. Pacjenci opisują to jako „ucisk cęgowy", czasami pocenie się, a bólowi towarzyszy trzaskający dźwięk. Przebiega przez całą dolną część pleców, gdy ból nieco ustępuje, zauważalna jest już wyraźniejsza lokalizacja.

Jeśli wystąpią powikłania w postaci dużej przepukliny międzykręgowej, może wystąpić zespół stożka. Charakteryzuje się wiotkim porażeniem pęcherza, pacjenci cierpią na nietrzymanie moczu i stolca, drętwienie krocza i nie obserwuje się paraliżu nóg.

Diagnostyka

W rozpoznaniu choroby biorą udział neurolog i kręgowiec. Pojawienie się nawet niewielkiego bólu pleców jest powodem do zasięgnięcia porady specjalisty, gdyż im szybciej choroba zostanie zdiagnozowana, tym skuteczniejsze i szybsze będzie leczenie.

Aby zdiagnozować, lekarz najpierw przeprowadza ankietę i badanie. Studiuje skargi i historię choroby pacjenta. Podczas rozmowy dowiaduje się, kiedy pojawiły się pierwsze objawy, co powoduje ból, jego intensywność i czas trwania. Dla postawienia diagnozy ważne są informacje o warunkach życia pacjenta: występowaniu złych nawyków, rodzaju aktywności zawodowej, obecności urazów itp.

Podczas badania oceniana jest pozycja ciała, chód, zakres ruchów i stan skóry. Porównaj symetryczne obszary ciała - stronę zdrową i chorą. Lekarz sprawdza umiejętność wykonywania skłonów i skrętów w różnych odcinkach kręgosłupa, dotyka mięśni głębokich i powierzchownych. Za pomocą specjalnego młotka określa się stopień bólu, a wrażliwość na ból ujawnia się poprzez mrowienie cienką igłą. Na zakończenie badania wykonywany jest szereg specjalnych badań mających na celu stwierdzenie obecności objawów zespołu korzeniowego.

Na podstawie uzyskanych danych stawia wstępną diagnozę. Aby to potwierdzić lub obalić, zalecana jest diagnostyka instrumentalna:

1. Radiografia. Badanie odbywa się w dwóch płaszczyznach skośnych i wzajemnie prostopadłych. W niektórych przypadkach diagnostyka jest wskazana w pozycji wyprostu, zgięcia lub zgięcia bocznego. Aby zwiększyć zawartość informacji, można przepisać radiografię ze wzmocnionym kontrastem poprzez wprowadzenie środka kontrastowego do kanału kręgowego lub tętnic. Na zdjęciach widoczne są przemieszczenia kręgów, ich patologiczna ruchliwość, obecność zwapnień, osteofitów, obszarów stwardnieniowych, zwężenie przestrzeni międzykręgowej.
2. Tomografia komputerowa również opiera się na promieniach rentgenowskich, ale dostarcza więcej informacji o trzonach kręgów, naczyniach i więzadłach. Obrazy służą do określenia wysokości krążków międzykręgowych, konturów pęknięć krążków międzykręgowych, niestabilności kręgów i narośli brzeżnych.
3. Rezonans magnetyczny. Najbardziej pouczająca metoda badawcza służąca do identyfikacji powikłań osteochondrozy, przepuklin międzykręgowych i oceny rdzenia kręgowego. Badanie odgrywa ważną rolę w różnicowaniu z innymi chorobami kręgosłupa, takimi jak nowotwory, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatyzm, zapalenie kości i szpiku itp. Obrazy MRI można wykorzystać do badania naczyń, krążków międzykręgowych i procesów nerwowych bez narażania organizmu na promieniowanie.

Jeśli otrzymane informacje nie są wystarczające, można zalecić badania laboratoryjne i USG z ultrasonografią dopplerowską.

Leczenie osteochondrozy

Taktyka leczenia jest opracowywana indywidualnie dla każdego pacjenta, biorąc pod uwagę specyfikę jego aktywności zawodowej, nasilenie procesów zwyrodnieniowo-dystroficznych, obecność powikłań i wiele innych punktów. Kompleksowa terapia jest zalecana dla każdego, ponieważ zmian patologicznych nie można wyeliminować samymi lekami. Leczenie obejmuje:

• terapia lekowa;
• terapia ruchowa;
• Terapia manualna;
• fizjoterapia;
• masaż itp.

Noszenie gorsetu jest przydatne w skomplikowanym leczeniu. Wykonuje się go osobno dla konkretnej części kręgosłupa. Do biustu stosuje się gorsety wykonane z rozciągliwego materiału z metalowymi lub plastikowymi szynami wewnątrz. Do podparcia odcinka lędźwiowego zastosowano sztywne wstawki poprzeczne i podłużne wykonane z metalu i tworzywa sztucznego. Gorsety na szyję nazywane są kołnierzami i są sztywne.

Istnieją gorsety, które mają za zadanie naprawić cały kanał kręgowy i korektory postawy. Występują w różnym stopniu sztywności, który dobierany jest indywidualnie przez lekarza. Noszenie gorsetu wzmacnia mięśnie, zmniejsza ból, poprawia postawę i zmniejsza prawdopodobieństwo powikłań. Należy go nosić zgodnie z pewnymi zasadami, dlatego wymagana jest obowiązkowa konsultacja z lekarzem.

Pacjentom zaleca się zakup materaca ortopedycznego i poduszki wykonanej ze specjalnego materiału z „pamięcią kształtu". Rozluźnia mięśnie szyi, okolicy podpotylicznej, zapobiega problemom z krążeniem krwi w okolicy kręgowo-podstawnej podczas snu.

W przypadku zdiagnozowania osteochondrozy pacjentom zaleca się unikanie przyrostu masy ciała i poruszanie się więcej, unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów, skakania, biegania, skakania. Jeśli zdiagnozowano już u Ciebie otyłość, ważne jest podjęcie działań zmierzających do utraty wagi: zwiększenie poziomu aktywności fizycznej i dostosowanie diety. Ważne jest, aby unikać hipotermii, urazów, długotrwałego siedzenia i gwałtownych ruchów. Prowokują zaostrzenie choroby i nasilenie objawów.

W przypadku zaostrzenia osteochondrozy warto:

• wykluczyć aktywność fizyczną;
• użyj gorsetu;
• użyj aplikatora Lyapko (ledź na 30-40 minut dwa razy dziennie);
• stosuj leki przeciwzapalne przepisane przez lekarza;
• zapewnić dotkniętej części kręgosłupa stałą ekspozycję na suche ciepło, ale dopiero wtedy, gdy nasilenie objawów klinicznych, zwłaszcza bólu, zacznie się zmniejszać.

Terapia lekowa

Pacjentom przepisuje się kompleks leków o różnych zasadach działania, aby zmniejszyć ból, wyeliminować stany zapalne, skurcze mięśni, normalizować pobudliwość nerwową i aktywować regenerację tkanek krążków międzykręgowych. W przypadku osteochondrozy przepisywane są:

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne mają właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Przepisywany w postaci roztworów do wstrzykiwań, tabletek lub maści (żeli). W przypadku zaostrzenia wskazane są zastrzyki. Jednak stosowanie NLPZ jest zalecane tylko wtedy, gdy pojawia się ból.
• Kortykosteroidy mają silne działanie przeciwzapalne. Stosuje się je w kilkudniowych kursach w postaci zastrzyków w celu zaostrzenia osteochondrozy.
• Witaminy z grupy B są niezbędne do normalizacji funkcjonowania układu nerwowego i poprawy przewodnictwa nerwowego. Pomaga przywrócić wrażliwość, wyeliminować drętwienie itp.
• Chondroprotektory to preparaty zawierające elementy strukturalne tkanki chrzęstnej. Szczególnie skuteczny w początkowej fazie rozwoju zmian zwyrodnieniowo-dystroficznych krążków międzykręgowych. Są przepisywane w długich kursach z indywidualnym wyborem postaci dawkowania: roztwór do wstrzykiwań, preparat miejscowy lub preparat doustny.
• Środki naczyniowe wskazane są w celu poprawy krążenia krwi w dotkniętym obszarze, co pomaga aktywować procesy metaboliczne, eliminować obrzęki tkanek, regenerować krążki międzykręgowe i zmniejszać ryzyko powikłań naczyniowych.
• Leki zwiotczające mięśnie zmniejszają napięcie mięśni spastycznych, co pomaga zmniejszyć ból i zapobiega powstawaniu zmian patologicznych w stawach kręgosłupa.

Leki są przepisywane na kursach, czas stosowania i dawkowanie ustalane są osobno dla każdego pacjenta. Niektóre są przepisywane w postaci tabletek, inne w postaci żelu, maści lub kremu do stosowania miejscowego.

W przypadku nieznośnego bólu, którego nie eliminują leki przeciwbólowe, wykonuje się blokady nowokainy i lidokainy, które natychmiast łagodzą ból. Oprócz środków znieczulających można dodać kortykosteroidy, aby uzyskać działanie przeciwzapalne.

Blokada przeprowadzana jest w sterylnych warunkach wyłącznie przez specjalistów. Zazwyczaj leki wstrzykuje się po obu stronach kręgosłupa w miejscu, w którym przechodzą nerwy powodujące ból. Technik blokowania jest wiele, lekarz decyduje, która z nich jest optymalna w konkretnym przypadku klinicznym.

Fizjoterapia

Indywidualnie dobierane są także procedury fizjoterapeutyczne. Ich zadaniem jest zwiększenie skuteczności innych metod leczenia, eliminacja szeregu przykrych objawów oraz przyspieszenie powrotu do zdrowia krążków międzykręgowych. Najczęściej pacjenci są pokazani:

• elektroforeza;
• terapia ultradźwiękowa;
• magnetoterapia;
• akupunktura itp.

Procedury są przepisywane w seriach składających się z 10 lub więcej procedur.

Trakcja kręgosłupa

Terapia trakcyjna to sposób na zwiększenie odległości pomiędzy sąsiednimi kręgami, co zmniejsza nacisk na zmieniony krążek międzykręgowy. To znacznie zmniejsza ból i zapewnia bardziej aktywną odbudowę krążka międzykręgowego. Zabieg przeprowadza się za pomocą specjalnych urządzeń, które obciążają kręgosłup. Następnie pacjentowi zaleca się noszenie gorsetów w celu utrwalenia wyniku.

Środki zapobiegawcze

Osteochondroza jest najczęściej skutkiem starzenia się organizmu, jednak aby uniknąć jej przedwczesnego rozwoju, należy przestrzegać prostych zaleceń:

• unikać ciężkiej hipotermii;
• monitorować masę ciała;
• regularnie uprawiaj gimnastykę, preferuj sporty, które odciążają plecy i nie przeciążają ich, na przykład pływanie;
• odmówić złych nawyków;
• nie podnoś ciężkich ciężarów, nie podnoś ciężarów i nie noś ich z wyprostowanymi plecami;
• uważaj na swoją postawę, nie garb się podczas chodzenia, pracy przy komputerze, pisania itp. ;
• leczyć płaskostopie, jeśli występuje;
• Utrzymuj zbilansowaną dietę i pij więcej wody, aby uniknąć odwodnienia.

Przy pierwszych nieprzyjemnych objawach należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Przestrzeganie tych prostych zaleceń pomoże zachować zdrowe plecy i uniknąć przedwczesnych objawów choroby.

Osteochondroza jest bardzo częstą chorobą, ale jeśli zwrócisz szczególną uwagę na swoje zdrowie, możesz z nią walczyć, najważniejsze jest podjęcie działań w odpowiednim czasie. Ignorowanie jej objawów doprowadzi jedynie do rozwoju powikłań, które będą wymagały bardziej złożonego i długotrwałego leczenia.